De fijne smaak van een vol leven
Wanneer u deze KerkZin ontvangt is de 40-dagentijd begonnen. De tijd van het ‘paars’ in de kerk en van het vasten: een ‘sobere’ tijd. Daarom is deze editie van KerkZIN gewijd aan het thema ‘soberheid’. Gelukkig hebben we geen sober geloof, sterker nog: de kerk en ons geloof leven juist omdát we in het kerkelijk jaar verschillende karakters en tijden hebben. Paarse tijden waarin soberheid centraal staat, witte tijden van nieuw leven, rode tijden van vuur en passie en groene tijden, waarin we even geen feest vieren maar stilstaan bij het alledaagse geloof.
In de KerkZIN van februari kon iedereen een interessant artikel lezen met als titel ‘’Achtergronden bij de vaste gezangen in een eredienst’’, geschreven door organist Jeroen Pijpers van de PG Warnsveld/Leesten. Hij vertelde over het Kyrië, Gloria, Credo (geloofsbelijdenis), Sanctus en Agnus Dei, de liturgische onderdelen die vaak terugkomen in onze diensten.
De aanwezigheid van een Paaskaars, liturgische kleuren, bijzondere diensten als Aswoensdag, Allerzielen en Getijdegebeden (ochtend- en middagdiensten, vespers etc.), maar ook het beleven van het hele Paastriduum (Witte Donderdag, Goede Vrijdag en de Paaswake) is voor veel PKN gemeentes inmiddels niet meer heel vreemd. Blikken we echter dertig á veertig jaar terug in de tijd, dan was dit nog vrij exotisch. En kijken we naar hoe de kerk in onze jeugd of tijd van onze ouders eruitzag, dan beseffen we: liturgie is in beweging omdat ons geloof leeft. Gelukkig maar! Want in een kerkdienst die nooit verandert en die niet ‘leeft’, krijgt ons geloof maar weinig voeding. Zo is het ook met onze eigen levens. Verandering is niet altijd fijn, maar soms moeten we stilstaan, om daarna veranderd en verrijkt weer verder te kunnen.
Ieder mens maakt in zijn of haar leven momenten of periodes van bezinning door. Het kan te maken hebben met een belangrijk keuzemoment dat eraan komt.
Het kan ook zijn dat je plotseling geconfronteerd wordt met belangrijke veranderingen die je hardhandig stilzetten: je wordt plotseling ontslagen, iemand uit je naaste omgeving wordt ernstig ziek of sterft, of je partner blijkt jou plotseling verruild te hebben voor een ander. Soms kiezen mensen heel bewust en zonder acute aanleiding voor een tijd van bezinning, zoals Jezus in de woestijn (Matteüs en Lucas 4).
Velen komen er dan achter dat de dingen waar ze mee bezig zijn, niet de zaken zijn die ze echt energie of een werkelijk zinvol bestaan geven. Soms moet je worden stilgezet om te beseffen dat je niet de juiste kant op gaat. Soms moet je een moment van soberheid inlassen, om de fijne smaak van het volle leven weer te leren waarderen. De 40-dagentijd is bij uitstek zo’n tijd die ons even ‘stilzet’. Een sobere tijd die uitnodigt om na te denken over ‘onze manieren’. Het is een tijd om op zoek te gaan naar jezelf. Wie ben je en waar ben je naar op weg? En waarom?
Deze tijd van stilstaan en soberheid zien we ook terug in de liturgie. Het Gloria wordt even niet meer gezongen, want uitbundigheid en soberheid gaan immers niet goed samen. We wisselen de antependia van het levende groen naar ingetogen paars en velen houden zich op een bepaalde manier bezig met vasten. Door sober te leven maken we onszelf bewust van dat waar we behoefte aan hebben, juist omdat we onszelf even van iets onthouden.
Het kan echter ook zomaar voorkomen, dat we door die soberheid ineens beseffen dat we op zoek zijn naar iets heel anders. Want een mens leeft niet van brood alleen. Natuurlijk, er moet brood op de plank komen, maar je leeft niet van een baan alleen. Een gezin alleen, kinderen alleen, vrienden, familie of hobby’s alleen. Een zinvol leven hoeft niet altijd rijk en complex te zijn. We hoeven niet altijd het onderste uit de kan te halen. Daarom voor iedereen: een fijne en inspirerende, sobere tijd gewenst. Dat we maar even mogen ervaren dat het leven met iets minder, ook veel waard is!
ds. Stijn van der Woude
